Οι παγίδες των αφεσμών είναι μια παλιά ιστορία, ξεκίνησε από την ανάγκη των μελισσοκόμων να συλλάβουν τα μελίσσια όταν αυτά σμηνουργούσαν, δεν μπορούσαν λόγω κατασκευής των τότε κυψελών(κοφίνια, κουβέλια, κλπ) να τα επιθεωρούν τακτικά για να προλαμβάνουν τους αφεσμούς και ήταν αναγκασμένοι να θεραπεύουν αυτές τις καταστάσεις όταν αυτές συνέβαιναν.
Η πρόληψη και η καταστολή σμηνουργίας ήταν λέξεις άγνωστες στο μελισσοκομικό λεξικό της πλειονότητας των μελισσοκόμων, μέχρι την δεκαετία του ’70 στην Ελλάδα. Με την ευρεία διάδοση των κυψελών κινητών πλαισίων αλλάξανε τα δεδομένα και στον τομέα αυτό. Μπορούμε εύκολα πλέον να γνωρίζουμε και την ώρα που θα σμηνουργήσει ένα μελίσσι και να προλάβουμε ή να καταστείλουμε αυτή την κίνηση του. Η ανάγκη λοιπόν έκανε τους μελισσοκόμους και ψάξανε και βρήκανε κάποια βότανα από την φύση, όπως κάνανε αιώνες τώρα, και κάποιες ουσίες να προσελκύουν τα σμηνουργημένα μελίσσια. Παραθέτουμε το κηρόζωμο, που από μέρος σε μέρος της χώρας μας έχει και μερικές αλλαγές ως προς την κατασκευαστική του συνταγή, στα νησιά πιο σύνθετο για πιο δυνατή μυρωδιά λόγω των αέρηδων που την παρασύρουν μακριά, στην ενδοχώρα πιο ΄΄λάιτ΄΄ να χρησιμοποιήσω έκφραση επίκαιρα νεοελληνική.
Κηρόζωμο
100 γραμ. κερί από παλαιά μαύρη κηρήθρα, 150 γραμ μαύρο γλυκό κρασί, 30 γραμ. μέλι, άνθη από τριανταφυλλιά και μελισσόχορτο.
Παρασκευή συνταγής
Τα ζεσταίνουμε στους 60 - 80 βαθμούς περίπου ανακατεύοντας τα συνεχώς. Το προϊόν που θα πάρουμε από το στράγγισμα με σουρωτήρι, το τοποθετούμε σε βάζο με ανοικτό στόμιο, κάθε φορά που θέλουμε να κάνουμε χρήση, παίρνουμε με ένα πινέλο και αλείφουμε την κυψέλη εσωτερικά και την πάμε κοντά στο σημείο του αφεσμού, με μερικές κηρήθρες μέσα. Έχει καλά αποτελέσματα. Στα νησιά μας προσθέτουν επιπλέον άνθη λεμονιάς, λεβάντας, δενδρολίβανου και φύλλα από γεράνι μέσα στον κηρόζωμο ή τα τρίβουνε με τα δάκτυλα τους στα εσωτερικά τοιχώματα και τον πάτο της κυψέλης που χρησιμοποιούσαν για την σύλληψη του αφεσμού.
Στην Κρήτη κάνουν και χρήση του γλυκάνισου(επίσης έχει καλά αποτελέσματα). Η ποσότητα της συνταγής είναι αρκετή, για πολλές χρήσεις και για πολύ καιρό δεν αλλοιώνεται αν την διατηρείται καλά κλεισμένη σε σκοτεινό και δροσερό μέρος. Καλό είναι πριν κάνετε χρήση να την ζεσταίνεται λίγο. Επίσης μπορούμε να τοποθετήσουμε σε ύψος περίπου 2 μέτρων από το έδαφος, γύρω από το μελισσοκομείο μας μικρά κυψελίδια, 5αράκια ακόμη και ξύλινες δικές μας κατασκευές, χωρητικότητας δυο – τριών πλαισίων και να τα αλείψουμε εσωτερικά με το κηρόζωμο, τα αφήνουμε κατά την περίοδο της σμηνουργίας, σαν παγίδες προσέλκυσης μελλοντικών αφεσμών. Οι είσοδοι να έχουν νοτιανατολικό προσανατολισμό και να είναι καλά στερεωμένες, μην πέσουν από κάποιο ξαφνικό αεράκι.
Μίγματα, εκχυλίσματα και αιθέρια έλαια
Η σύγχρονη μελισσοκομία επιτάσσει κάποιες φορές και ΄΄άλλα κόλπα΄΄, πιο μοντέρνα και δοκιμασμένα σ’ όλον τον κόσμο, μερικά από αυτά παραθέτω δια πάσα χρήση. -Το εκχύλισμα του μελισσόχορτου ανάμεικτο με κερί αλείφεται στις κυψέλες παγίδες των αφεσμών. Περιέχει τις ουσίες, γερανιόλη, και κιτράλη. -Το εκχύλισμα αλλά και το αιθέριο έλαιο από τον ευκάλυπτο επίσης προσελκύει αφεσμούς. Περιέχει την ουσία κιτράλη. -Το εκχύλισμα και το αιθέριο έλαιο από τα άνθη και την φλούδα του λεμονιού, άριστο στην προσέλκυση αφεσμών, γίνεται χρήση μέσα στην παγίδα επίσης με κερί.. Περιέχει την ουσία κιτράλη. -Αραιό διάλυμα ανηθόλης σε μίξη με ευγενόλη(9:1) όπως επίσης , -Αραιό διάλυμα γερανιόλης με ευγενόλη, πάλι (9:1) αλλά και -Μίγμα γερανιόλης και κιτράλης (1:1)
Τιπς
Η ουσία κιτράλη ευρίσκεται σε μεγάλη περιεκτικότητα στα λεμόνια και χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία. Οι ουσίες γερανιόλη, νερόλη και κιτράλη είναι από τα κύρια συστατικά της φερομόνης που απελευθερώνεται από τον οσμητικό αδένα Nassanoff των μελισσών. Στο κερί της παλαιάς μαύρης κηρήθρας παραμένει για καιρό η μυρωδιά της φερομόνης από τις εκδερματώσεις του γόνου, αν δεν υποστεί θερμική ή χημική κατεργασία.
melireiton.com
